Gazeteci Mehmet Ali Önel, anayasa hukukçusu Rocco Galati’nin bir tweet’ini alıntılayarak, Amerikan Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’nin sürekli maske takanların yüzde 70,6'sının, maske takmayanların ise yalnız yüzde 3,9’unun Covid-19’a yakalandığı sonucuna vardığını iddia etti.
Galati’nin ifadeleri hatalı çevrilmiş
Her şeyden önce Önel’in alıntıladığı Galati tweetinde bunu ifade etmiyor. Galati’nin söylediklerinin Türkçeye doğru bir tercümesi şöyle olurdu:
CDC'den:
Covid-19’a yakalananlardan
Her zaman maske takanlar: % 70,6
Asla takmayanlar: % 3,9
Önel ise bu söylenenleri tersine çevirmiş ve maske takanların yüzde 70’inin Covid-19’a yakalandığı şekilde yorumlamış.
Galati tweetinde paylaştığı rakamların kaynağı olan CDC makalesinin bağlantısını da paylaşmış. Bu makale incelendiğinde bahsedilen rakamların, makalenin amacı ve ulaştığı sonuç açısından öncelikli olmadığı gözüküyor.
Makale maske kullananların daha çok enfekte olduğunu söylemiyor
Makale Covid-19’un yayılımında sosyal temas yaratan ortamların etkisini tartmak amacıyla yapılmış bir çalışmaya dayalı. Amaç restoran, kafe, spor salonu, market gibi alanlarda bir araya gelmenin hastalığın yayılımına etkisini ölçmek. Çalışmaya katılan Covid-19 hastası 154 ve hasta olmayan 160 kişinin son 14 gün içindeki sosyal davranışları raporlanmış ve kıyaslanmış.
Bu kıyasa bakıldığında da Covid-19’a yakalananların yüzde 71’i, yakalanmayanlarınsa yüzde 74’ünün her zaman maske taktıklarını beyan ettikleri görülüyor.
Yani bu rakamlar bize maske takanların Covid-19’a daha fazla yakalandıklarını değil, sosyal yaşama karışanların önemli bir kısmının düzenli olarak maske taktığını gösteriyor. Hastalığa yakalananlardan sadece yüzde 3,9’u, yakalanmayanlardan ise yüzde 3,1’i asla maske takmadığını söylemiş.
Makalenin ulaştığı ana sonuçlardan biri, maske takanların da enfeksiyona yakalanmalarının nedeninin son 14 gün içinde maske çıkarmanın da gerekli olduğu restoran gibi kapalı alanlarda bulunmuş olmaları. Yani çalışma, maske takmak kadar sosyal mesafe ve kalabalık kapalı alanlarda bulunmamanın da önemli olduğu sonucuna varmış.
Önel’in tweeti üzerine bazı uzmanlar da makalenin çarpıtıldığını söyledi.
CDC’nin resmi internet sitesi incelendiğinde, kalabalık ve kapalı alanlarda maske kullanımı ile tavsiyelerinin güncel olduğu görülüyor.
Önel analizin yayınlanmasının ardından ilgili tweetini sildi.
Teyit Amerikan Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi etrafında dolaşan çeşitli yanlış bilgileri daha önce de tespit etmişti.
İlginizi çekebilir: CDC'nin yeni koronavirüsün bulaşma yollarıyla ilgili güncelleme metni yayınladığı iddiası
İlginizi çekebilir: CDC’nin yeni koronavirüsün yüzeylerde 17 gün yaşadığını açıkladığı iddiası
