WhatsApp’ta dolaşan bir metinde, Li Wenliang isimli Çinli doktorun ölmeden önce koronavirüsün etkisini azaltacak bir tedavi önerdiği, bu tedavinin de çay olduğu iddia edildi. “CNN’den son dakika haberi” başlığı ile dolaşıma sokulan metinde çayın içinde bulunan bazı maddelerin virüsü uzaklaştırdığı belirtildi. İddiaya göre, virüsün dünyaya yayıldığı Çin’in Wuhan kentindeki doktorlar, salgının önüne hastanelerde çay dağıtarak geçti.
Ancak çayın yeni koronavirüsü (Covid-19) iyileştirdiğine dair bir bulgu yok. Hastalığın halen kesin bir tedavisi bulunmadı.
CNN’de konuyla ilgili bir haber yok
WhatApp’ta dolaşan metnin başında yer alan ifadeye göre, Çinli doktor Wenliang’ın söyledikleri CNN tarafından haberleştirildi. Ancak CNN’in internet sitesinde yapılan aramalarda Wenliang’ın bahsi geçen açıklamaları ya da çayın koronavirüsü iyileştirdiğine dair bir sonuçla karşılaşılmıyor.
Doktor Wenliang hakkında 4 Şubat 2020 tarihinde CNN’de yer alan bir haber var. Ancak haber çayın olası olumlu etkileri değil, virüsün ilk çıktığı zamanda Wenliang’ın çevresini uyarması ve sonrasında soruşturulması hakkında. Salgını ilk duyuranlardan Wenliang bir göz doktoruydu. 7 Şubat 2020’de Covid-19 yüzünden hayatını kaybeden Wenliang’ın, uzmanlığı dışında bir açıklamada bulunmuş olması pek olası da görünmüyor.
Chinadaily isimli bir internet sitesinde yer alan 3 Mart 2020 tarihli habere göre Zhejiang İl Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi, çay içmenin Covid-19’a iyi gelebileceğine dair bir araştırma yapmış. Ancak Zhejiang’daki merkez, 26 Şubat 2020’de makaleyi kaldırdığını ve prosedürlerin tam olarak yerine getirilmesinden sonra yayınlacağını ifade etmiş. İnternette yapılan aramalarda da Çinli doktorların hastalara çay servis ettiklerine dair bir bilgiye rastlanmıyor.
Bahsi geçen metnin İngilizce ve benzer bir versiyonu da farklı ülkelerde dolaşıma girmiş. Hindistan’da yayın yapan India Today isimli internet sitesi de iddianın doğru olmadığını ifade etmiş.
Koronavirüsün kesin bir tedavi yöntemi henüz yok
Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) internet sitesinde 25 Mart 2020 tarihiyle Covid-19’u yüzde 100 tedavi eden herhangi bir ilaç ya da tedavi olmadığı bilgisi paylaşılıyor.
Covid-19’un henüz kesin bir tedavisinin olmamasının getirdiği huzursuzluk, kullanıcıları benzer iddialarda çare aramaya götürüyor olabilir. Teyit daha önce de benzer birçok iddia hakkında analizler yayınladı. Daha önce yanlışlanan iddialar arasında, sıcak su içmenin ya da eve soğan koymanın Covid-19’a iyi geldiği de vardı.
Sonuç olarak WhatsApp’ta dolaşan metnin güvenilirlik açısından birçok problemi var. Hastalığın henüz bir ilacı yok. İddiayı sosyal medyada en çok paylaşılan yanlış bilgi türlerinden “uydurma” kategorisine yerleştirmek mümkün.
