Sosyalmedyada paylaşılan bir videonun, TBMM Eski Başkanı, yeni Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu üyesi Bülent Arınç’ın HaberTürk’te yayınlanan Açık ve Net isimli programda “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında yer almak benim hem insani hem de İslami bir görevimdir” dediğini gösterdiği iddia edildi. “Son Dakika” isimli bir Facebook sayfası tarafından da paylaşılan videoyu yaklaşık 2 bin kişi beğenirken, 2 bin kullanıcı da paylaştı.
Ancak Bülent Arınç’ın Açık ve Net isimli programda “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında yer almak benim hem insani hem de İslami görevimdir” dediği iddiası gerçeği yansıtmıyor. 13 Haziran 2019 tarihinde gerçekleşen programın görüntülerinin bir kısmı kesilerek montajlanmış. Bülent Arınç videonun kesilen kısmında, eleştiri hakkını her zaman kullandığını, bunun kendisinin hem insani hem de İslami görevi olduğunu söylüyor.
Videoda Bülent Arınç’ın cevabının bir kısmı kesilmiş
13 Haziran 2019 tarihinde HaberTürk isimli haber kanalında yayınlanan “Açık ve Net” programına katılan eski Meclis Başkanı Bülent Arınç’ın Kübra Par’a verdiği cevap kesilerek montajlanmış. Programın tamamının görüntülerine HaberTürk’ün resmi internet sitesinden ulaşmak mümkün.
YouTube’dan da ulaşılabilen program kaydının 12. dakika 48. saniyesinde Kübra Par iddiaya konu olan soruyu soruyor. Kübra Par’ın iddia videoda kısaltılan sorusunun tam hali şöyle;
“AK Parti’nin kurucu kadrolarından çeşitli isimlerin AK Parti’ye, Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir miktar mesafe koyduğunu görüyoruz. Bülent Arınç neden bu mesafeyi açmak yerine Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında durmayı tercih etti?”
İddia videonun 1. dakikasında bu soruya cevap olarak Bülent Arınç’ın “Bu benim hem insani bir görevimdir hem İslami bir görevimdir.” dediği görülüyor. Ancak programın tam kaydı izlendiğinde Arınç’ın cevabının ilk 30 saniyesinin kesildiği anlaşılabiliyor. Kesilen 30 saniyede Bülent Arınç şunları söylüyor;
“Ben hükümet içindeyken zaman zaman çok yüksek sesle, Başbakanlarımıza karşı, kimse o zaman Başbakan, eleştiri hakkımı kullandım. Bazen kendime yöneltilmiş eleştirileri meşru müdafaa içerisinde cevaplandırdım. Bazen de kamuoyunun üzerinde önemli gördüğü konular hakkında kendi görüşlerimi ifade ettim. Bu benim hem insani bir görevimdir hem İslami bir görevimdir. Çünkü benim İslam anlayışımda eleştirinin çok önemli bir yeri var, payı var. Biz bunları bilerek bu davaya girdik.“
Arınç cevabının devamında 14. dakika 45. saniyede “Ben onlar için kıymetli bir insanım, onlar da benim için kıymetli insanlar” diyor. Yani “Bu benim hem insani bir görevimdir hem İslami bir görevimdir” ifadesinin arkasından gelen yaklaşık bir dakikalık bir kısmın da kesildiği anlaşılıyor. Bu kesilen kısımda Bülent Arınç görevine neden devam etmediğini açıklıyor ve şunları ekliyor;
“Devam etmek niyetinde olsaydım onların bana anlayış göstereceklerini biliyorum. Ben onlar için kıymetli bir insanım onlar da benim için kıymetli insanlar.”
Arınç konuyla ilgili kamuoyu açıklaması yaptı
Bülent Arınç, sosyal medyada yayılan videonun üzerine 2 Temmuz 2019 tarihinde resmi Twitter hesabından konuyla ilgili yaptığı açıklamayı paylaştı.
Arınç’ın yaptığı açıklamada da videonun montajlandığını belirttiği görülüyor.
Videoda Arınç’ın “edepsizler” dediği kısım montaj değil
Programın 21. dakikasında Bülent Arınç’ın kendisinin ne kadar para alacağına yönelik sosyal medyadaki tartışmalar hakkında açıklama yaptığı görülüyor. Arınç programda, 21. dakika 20. saniyede şöyle bir cümle kuruyor:
“Benim ne alacağımı ben düşünmüyorum ki nitekim bir takım edepsizler bunun üzerine yorum yapsınlar.”
Arınç kullandığı “edepsizler” kelimesinin tepki çekmesi üzerine, yaptığı kamuoyu açıklamasında, edepsizler tanımlamasını vatandaşlar için değil, “hayali rakamlar uydurup sosyal medya üzerinden hakaretler yağdıran troller için” kullandığını belirtiyor.
Sonuç olarak, TBMM Eski Başkanı, yeni Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu üyesi Bülent Arınç’ın 13 Haziran 2019 tarihli Açık ve Net isimli televizyon programında Kübra Par’ın sorusuna “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanında yer almak benim hem insani hem de İslami görevimdir” şeklinde cevap verdiği iddiası doğru değil. Videodan Arınç’ın cevabının bir kısmı kesilerek çıkartılmış. Program kaydının tamamı izlendiğinde insani ve İslami görev ifadesinin eleştiri yapma hakkı bağlamında kullanıldığı anlaşılıyor.
Washington Post gazetesinin Fact Checker isimli doğrulama biriminin yanlış bilginin oluşmasına ve yayılmasına sebep olan videolar için ortaya koyduğu yeni tanımlara bakıldığında, bu iddiayı, üzerinde kasten oynanmış görüntüler için yanlış bilgi içeren video tanımlarından “tahrif” kategorisi altında değerlendirmek mümkün. Tahrif edilen videolarda çok küçük bölümlerin bile çıkartılarak yeniden kurgulanması büyük anlam değişimlerine ve manipülasyona yol açabiliyor.
