WhatsApp’ta yayılan ve Teyit’e de ihbar olarak gönderilen bir iddiada, Çinli bir uzmanın, buhar solumanın yeni koronavirüs tedavisinde yüzde 100 etkili olduğunu söylediği iddia edildi. Mesajda ayrıca, virüsün burun, boğaz veya akciğerde olması fark etmeksizin buhara karşı gelemediği öne sürüldü. İddia, Ekşi Sözlük’te de gündeme geldi.
Ancak iddia doğru değil. Yeni koronavirüsün henüz kesinleşmiş bir tedavisi yok. Dünya Sağlık Örgütü, sıcak hava ya da buharın yeni koronavirüsten korunmada etkili olmadığını söylüyor ve kontrolsüz buhar tedavisi beraberinde riskler getirebilir.
Covid-19 için buhar tedavisi uygulanmıyor
Buhar tedavisinin yeni koronavirüs üzerinde olumlu bir etkisi olduğuna dair bilimsel bir kanıt yok. Dünya Sağlık Örgütü’nün resmi internet sayfasında, 13 Nisan itibariyle Covid-19’un kesinleşmiş bir tedavisi bulunmadığını belirtilmiş. DSÖ daha önce, sıcak havanın yeni koronavirüsün yayılımını azalttığı iddiasını da yalanlamıştı. Benzer şekilde sıcak duş almanın da yeni koronavirüsten korunmada etkili olmadığını söylemişti. Aksine bu yöntem vücut sıcaklığımızı yükselteceği için zararlı olabilir.
Ne ABD Hastalık Kontrol ve Korunma Merkezi’nin, ne de Sağlık Bakanlığı’nın resmi internet sayfalarında, yeni koronavirüsün buharla tedavisine ilişkin bir bilgi yer alıyor.
Aksine, CDC’den bir temsilci Reuters’a buhar tedavisinin yeni koronavirüs tedavisinde etkili olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt bulunmadığını söylemiş. Republic World haber ajansına konuşan bulaşıcı hastalık uzmanı Dr. William Schaffner de su buharından kaçınılması gerektiğini, sıcak nemin virüsü öldürmeye katkısı olmayacağını belirtmiş.
Buhar solumak riskli
Teyit, iddia ile ilgili doğru bilgiye ulaşmak için, göğüs hastalıkları uzmanları Prof Dr. Öner Dikensoy, Doç. Dr. Hacer Kuzu Okur ve Doktor Hakan Eren’in bilgisine danıştı. Üç doktor da buhar tedavisinin yeni koronavirüs üzerinde hiçbir etkisi olmadığını açıkladı. Kuzu, işlemin doğru olmadığını, aksine riskli olduğunu, aktif Covid-19 hastalarına virüs yayılımını artırdığı için, nebülüzatör bile uygulamadıklarını söyledi (Nebülüzatör, nebül adlı ilacın buhar makineleri ile verilmesi) Hakan Eren, ilaç içermediğinde buharın tek başına tedavi olarak adlandırılamayacağını belirtti. Eren’in verdiği bilgiye göre, belli hastalıklarla ilaçların buhar yoluyla verilmesi söz konusu, ancak Covid-19 bunlardan biri değil. Buhar tedavisi son yıllarda diğer hastalıklar için de aktif olarak kullanılmıyor; Covid-19 tedavisinde ise virüsün akciğer tutulumu riskini artırdığı için hiçbir şekilde başvurulmuyor.
AFP Fact Check de iddianın doğru olmadığını söyledi. AFP’nin görüşüne başvurduğu Dr. Jason McKnight, buhar tedavisine öksürük, burun tıkanıklığı gibi semptomlar için başvurulabileceğini, fakat bunun sadece semptomatik bir rahatlama sağlayacağını, tedavi anlamına gelmediğini belirtmiş. Dr. Karine Le Roch ise, yeni koronavirüsün tedavisinde mucize bir yöntem olmadığını söylemiş. Newsmeter, BBC ve Fact Rakers gibi haber siteleri de uzmanlara danışarak buharın Covid-19 tedavisinde işe yaramadığını yazdı.
Sonuç olarak iddia gerçeği yansıtmıyor. Buhar tedavisi yeni koronavirüs üzerinde etkili değil ve hastalığın henüz kesin bir tedavisi yok. İddia, yaygın bilinen yanlış bilgi türlerinden uydurmaya örnek.
