Sosyal medyada paylaşılan bir iddiaya göre elma çekirdeğinde yüzde 0,6 oranında siyanür var ve bir su bardağı elma çekirdeği yemek zehirlenerek ölmeye neden olabilir.
Elmanın çekirdeği siyanür salımına neden oluyor
Elma, antioksidan etkiye sahip, C vitamini ve lifler bakımından zengin bir gıda. Çekirdeği ise gerçekten de toksik bir madde içeriyor. Toksik, yani zehirli etki, çekirdekteki şeker bazlı bir molekül olan ‘amigdalin’ yüzünden ortaya çıkıyor. Çünkü amigdalin, bağırsaklarda sindirim enzimleriyle etkileşime geçtiğinde, siyanür salımına neden oluyor.
Siyanür çok güçlü bir zehir. Ancak açığa çıkması için, elma çekirdeğinin çiğnenmesi ya da toz haline getirilerek tüketilmesi gerek. Hem de çok fazla çekirdeğin.
Çünkü ortalama bir elma çekirdeği yaklaşık 0,7 gram ağırlığında. Tek bir elma çekirdeği ise yaklaşık 0,6 ila 0,7 miligram siyanür salma potansiyeline sahip. İnsan için zehirlenme dozu ise kilogram başı 1 miligram. Yani 70 kilogram olan bir insanın zehirlenmesi için yaklaşık 100 gram elma çekirdeği tüketmesi lazım. Bu da neredeyse 143 çekirdek anlamına geliyor. Bir elmada yaklaşık sekiz çekirdek olduğunu hesap ederseniz, 18 elmanın çekirdeklerini aynı anda çiğneyerek yemeniz gerekiyor.
Yani olağan bir öğünde elma yerken yanlışlıkla çekirdekleri de yutarsanız endişelenmenize gerek yok. Çekirdeğin dışındaki sert kabuk, siyanür salımını engelleyecektir. Çekirdeği çiğneseniz de, vücudunuz eser miktarda siyanürü metabolize edebiliyor.
Art arda 20 elma yeme düellosu gibi örnekler olsa da, bugüne kadar, yüklü miktarda elma tükettiği için siyanür zehirlenmesi yaşamış bir vaka kayıtlara geçmiş de değil. Yine de her ihtimale karşın çekirdeklerin ayıklanması öneriliyor.
Dahası, siyanür salımına neden olan amigdalin sadece elma çekirdeğinde değil; kiraz, şeftali ve kayısı gibi meyvelerin çekirdeklerinde de var. Hatta ıspanak, soya, gibi bitkilerde de amigdalin doğal olarak bulunuyor.
Çekirdekte bulunan ve siyanür salımına neden olan amigdalin, daha önce gündeme “B17 vitamini” olarak gelmiş ve tartışma konusu olmuştu. Bu maddeyi içerdiği belirtilen ürünler kanser tedavisinde etkili diye pazarlanmıştı. Ancak yapılan bilimsel çalışmalarda, amigdalinin kanser tedavisine herhangi bir etkisi bulunamamıştı. Amigladin tüketiminin bilinen herhangi bir faydası olmadığı gibi, fazla tüketimi zehirlenmelere neden olabilir.
Öte yandan doğada kendiliğinden bulunan siyanürden ziyade, madencilik faaliyetlerinde altın üretiminde kullanılan siyanürün, çevreye, insana ve diğer canlılara zararı kamuoyunda sıkça tartışılan konular arasında.
