Sosyal medyada ve haber sitelerinde Azerbaycan’da seferberlik ilan edildiğine dair bazı paylaşımlar yapıldı. İddia için Azerbaycan Seferberlik ve Askere Alımla ilgili Devlet Hizmeti’nin (SHXÇDX) 21 Eylül 2020 tarihinde yaptığı açıklama kaynak gösterildi.
Ancak iddia doğru değil. Azerbaycan bağımsızlığını ilan ettiğinden beri seferberlik ilan edilmedi. Kaynak gösterilen açıklama ise yedek askeri görevlilerin askeri toplantılara çağırılmasıyla ilgili.
Seferberlik ilanı Cumhurbaşkanının yetkisinde
Azerbaycan'da 21 Eylül 2020 tarihinde Savunma Bakanlığı Ermenistan ile Azerbaycan arasındaki tansiyonun yükseldiğine dair bir duyuru yaptı. 21 Eylül Tovuz yönündeki çatışmada bir Azerbaycan askerinin hayatını kaybettiği de açıklandı. Azerbaycan’da seferberlik ilan edildiğine dair iddialarsa yanlış anlaşılmadan ibaret.
Azerbaycan Seferberlik ve Askere Alımla ilgili Devlet Hizmeti (SHXÇDX) 21 Eylül 2020 tarihinde, askeri görevlilerin çeşitli uzmanlıklarla ilgili eğitim toplantılarına çağırıldığına dair bir duyuru paylaştı. Bu duyuru askeri görev ve askeri hizmet hakkında Azerbaycan Cumhuriyeti yasalarına göre yedek askeri görevlilerinin eğitim, denetim ve toplantılara çağırılmasıyla ilgili.
Azerbaycan'daki yasal düzenlemelerin yer aldığı elektronik veri tabanına bakıldığında, 23 Aralık 2011 tarihli yasanın 45. maddesi uyarınca, 21 Eylül 2020 tarihli duyurunun sıra dışı olmadığı görülebilir.
45. maddenin ilk fıkrasında, “Askeri görevliler yedekte olduğu dönemde askeri eğitim, askeri denetim ve özel toplantılara çağırılır” yazıyor.
Azerbaycan anayasasının 109. maddesi, seferberlik ilanı yetkisinin cumhurbaşkanına ait olduğunu söylüyor.
İlgili madde: Genel ve kısmi seferberlik ilan eder, seferberliğe çağırılanları terhis eder.
Cumhurbaşkanı seferberlik ilan etmedi
Azerbaycan seferberliğe hazırlık ve seferberlik yasasına göre de, ülkede seferberlik ilan edildiyse, bu karar en kısa zamanda kitle iletişim araçları aracılığıyla duyuruluyor. Karar cumhurbaşkanının yetkisinde olduğu için, bakmamız gereken ilk yerlerden biri de Azerbaycan Cumhurbaşkanının resmi internet sayfası. Burada 24 Eylül 2020 tarihi itibariyle herhangi bir seferberlik kararına rastlanmıyor.
Seferberlik yasasının ilgili kısmındaki bilgilere göre de, seferberlik ilanı halinde hizmete çağırılacak olanların bilgilendirilmesi gerek. Ancak SHXÇDX resmi internet sayfasında da böyle bir duyuruya rastlamıyoruz.
SHXÇDX yetkilisinden açıklama geldi
SHXÇDX yetkilisi Füzuli İsmayılov da iddialar üzerine yaptığı açıklamada, yedek askeri görevlilerin eğitim amaçlı toplanmalarının önceden planlandığını vurguladı. Yetkiliye göre amaç, yedek askeri görevlilerin bilgi ve becerilerini geliştirmekti ve endişeye mahal yoktu.
27 Eylül 2020 tarihinde sabahın erken saatlerinde Ermenistan ve Azerbaycan arasında, tartışmalı Dağlık Karabağ bölgesinde çatışma çıktı. Çatışmalarda her iki taraf da askerlerin yanı sıra sivillerin de yaşamını yitirdiğini duyurdu. Ermenistan Başbakanı Facebook hesabından yaptığı açıklamada hükümetin "sıkıyönetim" ilan ettiğini ve "seferberlik çağrısı" yapma kararı aldığını duyurdu. 27 Eylül tarihinde Azerbaycan Meclisi ise ülkenin bazı bölgelerinde “sıkıyönetim” uygulanacağı kararını aldı. 28 Eylül 2020 tarihinde ise Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ülkede kısmı seferberlik kararını imzaladı.
