Sosyal medyada ve çeşitli haber sitelerinde, Asyalı eşekarılarının Fransa’dan sonra Britanya'yı da istila edeceği iddia edildi. Konu, yabancı basında sıkça yer aldı. Ortaya atılan bir diğer iddia ise, arıların Türkiye için de önemli bir tehdit oluşturduğu oldu. İddia, Ekşi Sözlük’te de gündeme geldi.
Ancak iddia doğru değil. Asya eşekarılarının istila haberleri her yıl yayımlanıyor. Arıların Türkiye’ye gelip gelmeyeceği hakkında kesin bir bilgi de yok.
Haber eski tarihli ve belli aralıklarla gündeme gelmiş
Asya eşekarıları ile ilgili haberler sık sık gündeme geliyor. Mirror, The Sun ve Express gibi haber sitelerinin arşivlerinden, benzer bir içeriğe sahip eski metinlere ulaşılabiliyor. Örneğin Mirror, 2019, 2017 ve 2014 tarihlerinde de aynı habere yer vermiş. Ayrıca Twitter’da bir kullanıcı, aynı haberin daha önce de Mirror’da sıkça gündeme geldiğini paylaştı.
İnternette bir arama yaptığımızda da, Asya eşekarılarının Britanya için tehdit oluşturduğuna dair geçmiş haberleri görüyoruz. BBC, Dailymail ve benzer haber kuruluşlarının Asya eşekarılarına ilişkin farklı tarihlerde yayınlanmış haberlerin görmek mümkün.
İnsanlar için ölümcül bir tür değil
Asya eşekarıları (vespa velutina), Doğu Asya’dan ithal malların sevkiyatı sırasında 2004'te yanlışlıkla Fransa'ya getirilen, oradan da diğer Avrupa ülkelerine yayıldığı tespit edilen bir tür. Üç santimetre uzunluğa sahip olan bu türün sokması, herhangi bir eşekarısınınkinden daha acı verici değil.
Arılar Britanya'da ilk olarak Gloucestershire’ın Tetbury kasabasında, 2016 yılında tespit edilmiş. Rapor edilen son bilgiye göre, en son 10 Ekim 2019’da Britanya'nın Christchurch kasabasında görülmüş. Arıyı gören bir kişinin, Britanya Arıcılar Birliği’ne (BBA) bildirmesi gerekiyor. Asya eşekarıları Nisan ila Kasım aylarında görülüyor. Ağustos ve Eylül ise en yoğun oldukları dönem.
Asya eşekarıları, Fransa ve Britanya haricinde, çevre Avrupa ülkelerine de yayılmış durumda.
2017 yılı verilerine göre Google Maps üzerinde arıların konumunu gösteren çalışma
Asya eşekarıları insanları öldürmüyor. Daha önce beş kişinin ölümüne neden olduğu söylense de, bu ölümler alerjik reaksiyon ve anaflaktik şoktan kaynaklıydı. Bu tür, insanlardan ziyade, diğer arı türleri ve ekosistem için tehdit. Müzede yabanarısı uzmanı olarak çalışan Dr. Gavin Broad, Britanya arıcılarının Asya eşekarıları için neden endişe duyduklarını açıklamış. Broad’ın belirttiğine göre, Asya eşekarıları bal arılarını yiyerek beslendikleri için, bu türün popülasyonuna zarar veriyor.
Türkiye'de tehlike ne durumda?
Teyit konuyla ilgili İstanbul Üniversitesi Biyoloji Bölümü Dr. Öğretim Üyesi Fatih Dikmen'e ulaştı. Dikmen, vespa velutina olarak adlandırılan bu türün Türkiye'ye gelmesinin Uzak Doğu ithalat faaliyetleri ile mümkün olabileceğini fakat an itibariyle Türkiye'de tespit edildiğine dair resmi bir kaynak olmadığını belirtti. Asya eşekarılarının, insanlar üzerinde öldürücü bir etkisi bulunmadığını dile getiren Dikmen, ayrıca Türkiye'de bu türe çok benzer bir başka eşekarısı türü (vespa crabro) bulunduğunu da sözlerine ekledi.
Sonuç olarak iddia gerçeği yansıtmıyor. Asya eşekarılarının Türkiye’ye geleceğine dair bir haber yok. Britanya'da bu tür, en son 2019’un Ekim ayında görülmüş. İddia, yaygın bilinen yanlış bilgi türlerinden çarpıtmaya örnek.
