Covid-19 salgının başından beri hastalığı önlediği ya da tedavi ettiği iddia edilen pek çok gıdayla ilgili iddialar paylaşıldı. Bu kez haber sitelerinde yer alan bir iddiaya göre, antepfıstığı Covid-19’a karşı koruyucu idi. İddia, Tıbbi Beslenme Danışmanı olduğu söylenen uzman doktor Eyyüb Yılmaz tarafından ortaya atılmış. Yılmaz’a göre, kavrulmamış antepfıstığındaki vitaminler, hücre güvenlik duvarını güçlendiriyor ve Covid-19’a karşı tedbir niteliğinde.
İddianın bilimsel bir dayanağı yok
Araştırmalara göre, hücre zarı yağının hastalıklarda kilit bir rolü bulunuyor. Yağ asitleri hücre zarlarının yapı taşları olan fosfolipidlerin bileşenleri olarak yapısal işlevlere sahip. Yağ asidi metabolizması ile ilgili çalışmalar; biyoloji, bakteriyoloji, ekoloji, insan beslenmesi ve sağlığı dahil olmak üzere çok sayıda araştırma alanında önem taşıyor. Antepfıstığının ya da kavrulmamış yemişlerin protein, yağ ve yağ asitleri, vitamin, mineral ve antioksidan içeriğinin yüksek olduğuna yönelik çalışmalar var. Yine antepfıstığının B6 vitamini ve potasyum dahil olmak üzere diğer birçok önemli besin maddesine de sahip olduğu biliniyor. Ancak antepfıstığı veya diğer kuruyemişlerin kavrulmamış olarak tüketilmesi öneriliyor, çünkü kavurma kuruyemişlerin yapılarını ve kimyasal bileşimini değiştirebiliyor.
Yapılan bazı çalışmalarda, antepfıstığının oksidatif stres ve iltihaplanmaya karşı etkinliği olabileceği görülmüş. Antepfıstığında bulunan biyoaktiflerin, in vitro (laboratuar ortamında) ve in vivo (canlı dokularda, yaşayan dokular üzerinde) olarak daha düşük dozlarda bazı antioksidanlar ve antienflamatuar özellikler sergilediği çalışmalar var. Yanı sıra, İtalya’da yapılan bir çalışmada da antepfıstığındaki polifenollerin HSV-1 (Herpes Simpleks Virüs) yani halk dilinde uçuğa sebep olan virüse karşı etkili olduğu gösterilmiş.
Ancak bu çalışmalar oldukça az ve çalışmaların çoğunda Amerikan Fıstık Yetiştiricileri’nin bilimsel danışman ya da finansman sağlayan olduğu görülüyor. Bu durum bilimsel çalışmalarda bir çıkar çatışması yaratabiliyor. Tüm bu çalışmaların dışında antepfıstığının Covid-19’a karşı koruyucu olduğu yönünde hiçbir bilimsel veri bulunmuyor. Haber sitelerinde yer alan haberlerde de Eyyüb Yılmaz antepfıstığının Covid-19’a karşı önleyici olduğunu iddia ederken bilimsel bir kaynak göstermiyor.
Teyit iddiayı ortaya atan Yılmaz'a ulaştı. Yılmaz, kavrulmamış tüm yemişlerin hücre zarının güvenliğini üstlendiğini anlatmak istediğini belirtiyor. Antepfıstığının da bu konuda ceviz, fındık ve bademden bir adım daha önce olduğu görüşünde.
2 Eylül 2020 itibariyle Covid-19’dan koruduğu tespit edilmiş spesifik bir gıda bulunmuyor. Hastalığa yakalanmamak için maske, fiziki mesafe ve hijyenin yanı sıra, sağlıklı beslenme, nitelikli gece uykusu ve düzenli egzersiz öneriliyor.
