Sosyal medyada ve haber sitelerinde Anayasa Mahkemesi’nin evlilikte kadının erkeğin soyadını almasını zorunlu kılan yasayı iptal ettiği haberleri gündeme geldi.
Kadınlar artık eşlerinin soyadını almak zorunda değil
Böyle bir kararın alındığı doğru. Kadınlar artık eşlerinin soyadını almak zorunda değil. Karar dokuz ay sonra yürürlüğe girecek.
2001 kabul tarihli Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesinde kadının evlendiğinde eşinin soyadını aldığı, ancak evlendirme memuruna veya nüfus idaresine yapacağı başvuruyla önceki soyismini de kullanabileceği belirtiliyordu.
Ancak Anayasa Mahkemesi, evlilikte kadının erkeğin soyadını alacağını belirten 4721 sayılı Türk Medeni Kanunun 187. maddesinin birinci cümlesinin Anayasa’ya aykırı olduğuna ve iptaline karar verdi.
Konuyla ilgili itirazı İstanbul 8. Aile Mahkemesi yapmış. Başvuru gerekçesi olarak, soyadının kadının kimliğiyle kişiliğinin bir parçasını oluşturduğu, itiraz konusu kuralla kadının evlenmeden önceki soyadını kullanma hakkına getirilen sınırlamanın meşru bir amacının bulunmadığı belirtilmiş.
Mahkeme, kadınların evlenmeden önceki soyadlarını tek başına kullanmaya devam edememelerinin eşitlik ilkesine aykırı olduğuna hükmetti. Mahkemeye göre, erkeklerin evlendikten sonra evlilik öncesi soyadlarını tek başına kullanabiliyorken, kadınların kullanamamasının cinsiyet temelli farklı muamele olduğuna karar verdi.
Anayasa Mahkemesi kararı 28 Nisan 2023’te Resmi Gazete’de de yayınlandı. Hüküm sonucuna göre, kararın dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine oy birliğiyle karar verilmiş.
Türk Medeni Kanunu’nun 187. maddesi gereğince belirlenen kadınların evlenmeden önceki soyisimlerini devam ettirebilmesi durumu, öncesinde 1997 yılında Medeni Kanun’un 153. maddesinde de yer almıştı. Medeni Kanun, Türk Medeni Kanunu olarak değiştikten sonra, 2001 yılında aynen kabul edilerek yazılmıştı.
