İtalya’nın Bologna kentinde bir milyarderin ailesini Covid-19 nedeniyle kaybettiği ve servetini sokağa saçtığı iddia edildi. İddia Facebook’ta viral hale gelirken, 550 binden fazla kişi tarafından görüntülendi.
Ancak iddia yanlış. Fotoğraf İtalya’da yeni koronavirüs nedeniyle ailesini kaybeden bir milyonerin sokaklara para saçmasını değil, Venezuela’nın Merida kentinde Mart 2019’da yapılan bir banka soygununun ertesini gösteriyor.
Görsel bir banka soygunundan
Fotoğrafları tersine görsel arama yöntemiyle arattığımızda, iddia konusu paylaşımda yer alan görsellerden sağdakinin Ağustos 2019’da Venezuela’da çekildiğini gösteren eski tarihli paylaşımlara rastlıyoruz. Portekiz merkezli doğrulama platformu Poligrafo, görselin Mart 2019’da Merida’da gerçekleşen soygundan olduğunu geçen yıl Haziran ayında yazdığı bir yazıda ortaya koydu.
Solda gözüken ilk fotoğrafı ise Rusça yayın yapan bir haber sitesinde buluyoruz. İlgili haberde, görüntülerin Venezuela’da Bicentenario adlı bankanın soygunundan olduğu ifade ediliyor.
Haberin içeriğini teyitlemek için yerel kaynaklara baktığımızda, soygunun 11 Mart 2019 saat 15:00 sularında Merida şehrindeki Glorias Patrias konumunda gerçekleştiğini öğreniyoruz. Gazeteci Leonardo Leon, olayın yaşandığı anı bir tweetle duyurmuş. 2019 tarihli paylaşımlardan, fotoğrafların o tarihteki soygun sırasında çekildiği anlaşılıyor.
Çevrimiçi haritalar üzerinden bölgenin sokak görünümlerine erişmek mümkün olmasa da, bankanın konumunu kuşbakışı doğrulamak olası. Soygununun olduğu yerde tepeden çekilmiş bir video da, sokak görünümünü tepeden gösteriyor.
İddia Türkiye’den önce Hintçe ve İngilizce dillerinde de paylaşılmış. Hindistan'da yayın yapan teyit platformu Alt News da konuyla ilgili bir analiz yayınladı ve fotoğrafların eski tarihli olduğunu söyledi. The Print de sokaklara saçılan paranın, İtalya ya da yeni koronavirüsle alakası olmadığını belirtti. Truth or Fiction da fotoğrafın bağlamından koparıldığı sonucuna vardı.
Venezuela uzun zamandır siyasi kargaşa ve ekonomik darboğaz nedeniyle zor zamanlar yaşıyor. Devlet Başkanı Nicolás Maduro ile muhalefet arasındaki gerginlik enflasyonu daha da körüklemiş, ülkede paranın değeri ve alım gücü büyük gerileme kaydetmişti.
Salgının Avrupa’da en derin etkilediği ülke konumundaki İtalya’da, 6 Nisan itibariyle Covid-19 nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 15 bini geride bıraktı. Venezuela’da toplam 159 kişi enfekte olurken yedi kişi hayatını kaybetti ve 52 kişi iyileşti.
Sonuç olarak fotoğraflar İtalya'dan değil ve salgınla da ilgileri yok. İddia yanlış bilginin en yaygın yedi türünden hatalı ilişkilendirmeye örnek.
