Sosyal medyada paylaşılan bir gönderide UNESCO tarafından alınan bir kararla, 2020 yılının “Bilge Tonyukuk Yılı” ilan edildiği iddia edildi. Twitter’da paylaşılan gönderi 8 bin 500’e yakın ve bin 500’e yakın retweet aldı. Gönderi çeşitli haber sitelerinde ve sosyal medya hesaplarında da paylaşıldı. Ekşi Sözlük’te de 2020’nin Bilge Tonyukuk Yılı seçilmesine ilişkin başlık açıldı.
Anma ve kutlama düzenlenecek, ancak uluslararası yıl değil
UNESCO’nun ilan ettiği yılların bilgisine internet sitesinden ulaşılabiliyor. Örneğin geride bıraktığımız 2019 yılını “periyodik cetvel” ve “yerli diller” yılı ilan etmişti. 2020 için ise UNESCO tarafından ilan edilmiş bir tema bulunmuyor.
Diğer yandan 2 Mayıs 2019’da UNESCO Türkiye Milli Komisyonu tarafından yapılan açıklamada, Bilge Tonyukuk abidesinin dikilişinin 1300. yıldönümünün UNESCO 2020-2021 anma ve kutlama etkinlikleri kapsamında yer aldığını görüyoruz.
3-17 Nisan 2019 tarihleri arasında gerçekleşen UNESCO’nun yürütme kurulu toplantısından çıkan kararların 53. sayfasında da Bilge Tonyukuk abidesinin dikilişinin 1300. yılı, Yunus Emre’nin vefatının 700. yılı ve Hacı Bektaş Veli’nin vefatının 750. yılının anılmasının kararlaştırıldığını buluyoruz.
Teyit, konuyla ilgili bilgi almak için UNESCO Türkiye Milli Komisyonu'na ulaştı. Yetkililer, abidenin dikilişinin yıldönümünün, internet sitesinde de yer aldığı şekilde kutlanacağını belirtti. Genel kurul kararlarının henüz yayınlanmamakla birlikte, komisyon raporunun 20. sayfasında ilgili görüşmeyi bulmak mümkün. UNESCO tarafından 2020-2021 için kutlanması önerilen yıldönümlerinin tam listesini de burada görüyoruz.
Teyit, 2020'nin Bilge Tonyukuk ilan edildiği konusunda İHA’ya açıklamada bulunan Prof. Dr. Alpaslan Ceylan’a ulaşıp bu bilginin kaynağının ne olduğunu sordu. Ceylan yaptığı açıklamada, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu’nun sitesi üzerinden paylaştığı 2020-2021 Anma ve Kutlama yıldönümleri programlarını kaynak gösterdi.
2020 Uluslararası Bitki Sağlığı Yılı ilan edildi
UNESCO, Birleşmiş Milletler’in eğitim, bilim ve kültürden sorumlu örgütü. Uluslararası yıllar BM’nin var oluş amacını kesen konularda somut eylem ve bilinçlendirme çalışmaları yapmak amacıyla BM Genel Kurulu ve uzman kurumlarca belirleniyor. BM’nin belirlediği uluslararası yıllardan biri, UNESCO’nun da çalışma alanına giriyorsa, o zaman UNESCO tarafından da ilan ediliyor ve konu hakkında çalışmalar yapılıyor. Aynı durum UNICEF, Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) gibi diğer BM kurumları için de geçerli.
Nitekim 2020 yılı da BM tarafından Bitki Sağlığı Yılı ilan edilmiş durumda. Teklif, 2015 yılında Uluslararası Bitki Koruma Konseyi’nin düzenlediği Bitki Sağlığı Önlemleri Komisyonunda, Finlandiya tarafından verilmiş. Bu konsey FAO'ya bağlı. 2 Aralık 2019’da FAO, 2020 yılının Birleşmiş Milletler tarafından “Uluslararası Bitki Sağlığı Yılı” olarak kabul edildiğini duyurdu.
Bitki sağlığı, UNESCO’nun çalışma alanına giren bir konu olmadığından, UNESCO için 2020 yılı özelinde bir “uluslararası yıl” çalışması yürütülmeyecek.
Sonuç olarak, 2020’nin UNESCO tarafından “Bilge Tonyukuk yılı” ilan edildiği iddiası gerçeği yansıtmıyor. Ancak UNESCO Bilge Tonyukuk abidesinin dikilişinin 1300. yıldönümünü kutlayacak. İddia bu haliye yanlış bilginin en yaygın yedi türünden çarpıtmaya örnek.
