Sosyal medyada paylaşılan ve Teyit’e ihbar olarak gönderilen iddiaya göre, 2019’da ABD’de görüntülenen ve kimyasal taşıyan siyah bir tankerin üzerinde Covid-19 ifadesi yer alıyordu. 22 Mart 2020’de Facebook’a yüklenen fotoğraf, şimdiye kadar yaklaşık 10 bin kullanıcı tarafından paylaşıldı.
Ancak fotoğraftaki tankerin üzerinde böyle bir yazı yok. Amerikan Demiryolları Birliği’nin (AAR) trenlerin üzerindeki ifadeleri düzenlediği rehberine göre, bahsi geçen ifade vagonun üzerinde yer alamaz. Dünyada da ses getiren fotoğraf, farklı doğrulama platformları tarafından da yanlışlandı.
Tankerlerin üzerinde Covid-19 ibaresi yer alamaz
İnternette yapılan aramada fotoğrafın daha büyük bir versiyonuna ulaşılabiliyor. Fotoğrafın tamamına bakıldığında, siyah tankerin sol kısmında “GATX206630” şeklinde bir kod olduğu görülebiliyor.
Amerikan Demiryolları Birliği’nin tankerler hakkında hazırladığı rehberde, tankerlerin üzerinde bilgilerin de açıklandığı bir şema (sf.25) bulunuyor. Buna göre AAR her tankeri belirli kurallara göre isimlendiriyor. Yani dört haneli “GATX” ifadesi tankerin ait olduğu şirketi, altı haneli 206630 ise tankerin seri numarasını gösteriyor. Rehberde yer alan görselde tankerdeki “Covid-19” yazan kısma dair bir ifade yok.
Illinois merkezli GATX şirketine ait diğer tankerlere ait fotoğraflara internette rastlamak mümkün. Şirkete ait diğer vagonlarda “Covid-19” yazdığı ifade edilen kısmın boş kaldığı anlaşılıyor. Son olarak video paylaşım sitesi Vimeo’da yer alan görüntülerde GATX’in tankerleri incelenebiliyor.
Fotoğraf dünyada da gündem oldu
Yeni koronavirüs (Covid-19) vakalarının özellikle Avrupa ve ABD’de yükselişe geçmesi, iddianın tüm dünyada yayılmasına da yol açtı. ABD’de yayın yapan doğrulama platformu Snopes’ta yer alan 14 Mart 2020 tarihli bir yazıda, iddianın doğru olmadığı ifade ediliyor. Fransa’da yayın yapan Observers da, 18 Mart 2020’de fotoğraf hakkında bir yazı yayınladı. Habere göre fotoğrafın orjinalini bulamayan ekip, GATX ile iletişime geçerek bahsi geçen tankerde Covid-19 şeklinde bir ibare olmadığı bilgisine ulaşmış.
Sonuç olarak fotoğrafta yer alan tankerde Covid-19 ifadesinin yer aldığı iddiası doğru değil. İddiayı sosyal medyada en çok paylaşılan yanlış bilgi türlerinden “manipülasyon” olarak niteleyebiliriz.
