Sosyal medyada ve WhatsApp gruplarında paylaşılan mesajlarda, 23 Haziran 2019 tarihindeki İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinde oy kullanmaları için Türkiye genelinde görev yapan ve oy vermek için ikametgah zorunluluğu bulunmayan 100 bin polisin İstanbul’a getirileceği ve bu polislerin oy kullanabileceği iddia edildi.
Ancak polislerin ikametgah zorunluluğu olmadığı için 23 Haziran’da İstanbul’a gelip oy kullanabilecekleri iddiası doğru değil. 23 Haziran’da yapılacak seçimlerde başka bir ilden İstanbul’a görevlendirilenlerin İstanbul’da oy kullanabilmeleri şu anki yasal düzenlemeler çerçevesinde mümkün değil.
Sandık seçmen listesinde kayıtlı olduğu kent dışında başka bir kentte görevlendirilenler oy kullanamıyor
Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) 138 Sayılı Genelgesine göre kolluk güçlerinin büyükşehir belediye seçimlerinde görevlendirme ile seçmen kayıtlarının olmadığı bir ilde oy kullanmaları, bu genelge çerçevesinde herhangi bir değişiklik yapılmadığı sürece söz konusu değil. Yani yerel seçimlerde ikametgahının bulunduğu kentten farklı bir kentte görevlendirilen polisler, görev yerlerindeki sandıkta oy kullanamıyor.
İkametgahı İstanbul’da olan ve seçimlerde görev alacak polisler, 142 Belgesi ile farklı sandıklarda oy kullanabilecek
İkametgahı İstanbul içinde olup farklı bir ilçede görevlendirilecek olan polisler ise ilçe seçim kurullarından alacakları 142 Belgesi ile oy kullanabilecek.
142 Belgesi, ilçe seçim kurulu tarafından, seçimin yapılacağı çevrede oy verme hakkına sahip olduğu halde görev yaptığı sandığa ait seçmen listesinde kayıtlı bulunmayan görevli kişilerin, seçmen olduğunu ve hangi seçimde oy kullanabileceğini gösteren ve sandık seçmen listesindeki bilgileri içeren bir belge. Belgenin bir örneği Oy ve Ötesi’nin Haziran 2015 seçimleri için hazırladığı müşahit eğitimi sunumunda ve Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) internet sitesindegörülebiliyor.
Kamu görevlilerinin oy kullanma prosedürleri seçim türüne göre değişiyor
Oy ve Ötesi’nden Nuri Ayhan Usta da ikametgahı İstanbul dışında olan ve 23 Haziran 2019 tarihli İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinde görev alacak kamu görevlilerinin oy kullanamayacağını söyledi. Usta, İstanbul’da ikamet eden ancak başka sandıkta görevlendirilen kamu görevlilerinin ise ilçe seçim kurulunca verilecek 142 Belgesi ile oylarını görevli oldukları sandıklarda kullanabileceklerini ifade etti. Ayrıca, YSK’nın 135 sayılı Genelgesinin 36. maddesinde belirtildiği üzere ilçe seçim kurulundan alınan 142 belgesi sandık kuruluna teslim ediliyor.
Usta, seçim türüne göre kamu görevlilerinin oy kullanma prosedürlerinin değiştiğini de belirtti. YSK’nın 138 Sayılı Genelgesi’nin 32. Maddesinde de yerel seçimlerde görevlilerin oy kullanma prosedürleri açıklanmış. Genelgeye göre yerel seçimlerde ikamet ettiği kentten farklı bir kentte görevlendirilen kamu çalışanları görevlendirildikleri kentte oy kullanamıyorlar. İkamet ettiği il içerisinde bulunan farklı bir ilçede görevlendirilen kamu çalışanları ise sadece büyükşehir için yinelenen yerel seçimlerde görev aldıkları sandıkta oy kullanabiliyor.
23 Haziran 2019 tarihinde yapılacak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerinde Türkiye genelinde görev yapan 100 bin polisin oy kullanmaları için İstanbul’a getirileceğine dair şimdiye kadar herhangi bir kanıta rastlanmadı.
İstanbul’da 31 Mart’ta 41 bin 550 polis memuru görevliydi
Türkiye’de emniyet hizmetleri sınıfına mensup görevlilerin sayısına İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM) 2018 yılı performans raporundan ulaşılabiliyor. Rapora göre 2018 sonu itibariyle ülke genelinde toplamda 255 bin 974 polis görev yapıyor. Bunların 230 bini polis memuru.
Bu veri göz önünde bulundurulduğunda da ülkedeki polislerinin neredeyse yarısına yakınının aynı gün içerisinde başka bir bölgeye taşınmasının pek olası görünmediği söylenebilir.
Sözcü’nün Kasım 2015 tarihli bir haberinde EGM’nin paylaştığı bilgilere göre İstanbul’da 37 bin 979 polisin görevli olduğu bilgisi bulunuyor. Fakat Mayıs 2019 itibariyle bu sayının güncel haline rastlanmıyor.
İstanbul Valiliği 31 Mart seçimleri öncesi yaptığı bir açıklamada ise sandık alanı ve oy toplama merkezlerinde 16 bin 300, il genelinde ise 25 bin 250 olmak üzere 41 bin 550 emniyet personelini görevlendirildiğini belirtmişti.
İçişleri Bakanlığı konu ile ilgili açıklama yaptı
İçişleri Bakanlığı tarafından, 9 Mayıs 2019 tarihinde Twitter’da yapılan açıklamada seçmen listelerinin, 298 Sayılı, Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun kapsamında belirlendiği ifade edildi.
https://twitter.com/TC_icisleri/status/1126429119829487621
Söz konusu kanunun 33. maddesinde seçmen kütüğünün; adres kayıt sistemindeki yerleşim yeri adresi bilgileri esas alınarak YSK tarafından belirlenecek usul ve esaslara göre her yıl yeniden düzenlendiği ve sürekli bilgi toplama ile her seçim döneminde güncelleştirildiği ifadesi yer alıyor. Bakanlığın açıklamasına göre bu yılki listeler 31 Ocak’ta kesinleşmiş.
Yapılan açıklamada belirtilen seçimlerin yenilenmesi gereken yerlere ilişkin YSK’nın almış olduğu 1683 sayılı kararda seçmen listelerine güncelleme yapılmayacağına dair karara YSK’nın internet sitesinden ulaşılıyor.
Kararda kesinleşen seçmen listelerinde bu tarihten sonra değişiklik yapılamayacağı belirtilmiş. Bu sebeple görevlendirme ile gelen ve kesinleşen seçmen listelerinde ismi yer almayan bir kişinin 23 Haziran’da oy kullanabilmesi bu karar çerçevesinde mümkün değil.
Sonuç olarak polislerin ikametgah zorunluluğu olmadığı için 23 Haziran’da yapılacak seçimlerde il dışından İstanbul’a gelip oy kullanmaları şu anki yasal düzenlemeler çerçevesinde mümkün değil. İkametgahı İstanbul’da olan ve seçimlerde görev alacak polisler ise 142 Belgesi ile görevlendirildikleri sandıkta oy kullanabilecek. Bunun yanı sıra her seçim türüne göre kamu görevlilerinin oy kullanma prosedürleri değişebiliyor. Fakat şu ana kadar polislerin oy kullanmaları için bulundukları yerden başka bir seçim bölgesine getirilebileceklerini gösteren bir karar mevcut değil.
